Legnica…, ponad stutysięczne miasto położone na Dolnym Śląsku; w latach - 70 oraz 80 nazywane „Małą Moskwą” ze względu na ilość jednostek radzieckich stacjonujących na terenie miasta. W tym miejscu, w latach siedemdziesiątych, złotych czasach dla polskiego sportu ćwiczyło wielu młodych ludzi.
Niniejszy tekst będzie o ludziach ćwiczących kulturystykę jak również o tych uprawiających sporty siłowe takie jak dwubój. Zachęcam do podróży w przeszłość.

„Legrol” - niewielki klub siłowy na ulicy Korczaka - swojego czasu ojciec wielu sukcesów w szeroko rozumianych sportach siłowych- ćwiczyli w nim kulturyści, ciężarowcy. Pomimo ustroju, sport w dobie komunistycznej odgrywał bardzo ważna rolę jako element walki z kapitalizmem. Pomijając jednak ideologiczne pobudki które mało nas interesują, trzeba rzec że na owej „walce” korzystali zwykli ludzie. Co miesiąc zawodnicy otrzymywali nowe sztangi, dresy, buty, wynagrodzenie. Było gdzie ćwiczyć oraz za co ponieważ przeznaczano spore pieniądze na te cele- wystarczały chęci. Dziś brakuje nieco podobnych nakładów na sport i każdy kto marzy o karierze sportowca często musi „ iść pod prąd”.

Mój ojciec trenował dwubój olimpijski. Ćwiczyli sześć razy w tygodniu, po dwie godziny. Raz w tygodniu robili trening wytrzymałościowy polegający na bieganiu oraz ćwiczeniach w terenie ogólnie rozwijających sprawność fizyczną. Na ciężary namówił go sąsiad i tak połknął bakcyla na blisko dwa lata. Trenowali razem w klubie z kulturystami i stanowili jedną rodzinę, jeden klub który razem jeździł na zawody i często spędzał wspólnie wolny czas. Trening dwuboisty składał się właściwie wyłącznie z doskonalenia technik w podrzucie i rwaniu- niekończące się powtórzenia mające na celu wykształcenie idealnej techniki która u sztangistów odgrywa niebagatelne znaczenie. Czasami problemem było zbijanie wagi przed samymi zawodami- wtedy praktykowaną metoda były biegi z ciężkim kamieniem w rękach co pozwalało wypocić jeszcze kilka gram. Pomimo częstych i ciężkich treningów, ojciec nie złapał nigdy żadnej kontuzji- obala to ogólnie przyjęte schematy że trening z obciążeniem (oczywiście prowadzony z rozwagą) jest niebezpieczny. Sport wypełniał ich życie, nie było czasu na papierosy czy alkohol.

Dolny Śląsk był krajową czołówką kulturystyki, m.in. pochodzący z Lubina nieopodal Legnicy Janusz Woch. Z opowieści ojca wynika iż kulturyści ćwiczący w „Legrolu” skupiali się na prostych, wielostawowych ćwiczeniach na sztangach oraz uzupełniających na hantlach, charakterystycznych dla czasów gdy treningi kulturystów i trójboistów były bardzo podobne. Nie było tylu wymyślnych maszyn co dzisiaj a trening (jakże odmienny od dzisiejszych utopijnych trendów osiągania sylwetki jak najmniejszym kosztem) był ciężki i wymagał maksymalnego zaangażowania.

Diety…jako takiej nie było. Pomijając problemy w zdobywaniu zróżnicowanej żywności w minionej epoce jedzono niemal wszystko. Głównie kasze, konserwy „załatwiane” od rosyjskich żołnierzy, surowe jajka, do tego litr mleka dziennie a przed zawodami gorzka czekolada na wzmocnienie. Widać nawet bez dopieszczonej do bólu diety kulturystycznej i suplementów można było osiągać świetne wyniki. Z prawdziwym podziwem ojciec wypowiadał się o rosyjskich zawodnikach którzy byli światową czołówką i którzy ćwiczyli w Legnicy. Byli niesamowicie silni a pytani o źródła swojej siły mówili ze śmiechem że jedzą dużo kaszy. Trudno jednak powiedzieć ile w tym prawdy. Owszem, byli to zawodowcy najlepsi w swojej klasie, druga połowa lat - 70 to jednak coraz większe rozpowszechnianie dopingu wśród sportowców. Zwłaszcza w ustroju gdzie ukazanie wyższości w sporcie było sprawą honorową (co często prowadziło do sytuacji ekstremalnie patologicznych vide przypadek dopingu w NRD). Tak więc źródła ich siły do dzisiaj pozostaną tajemnicą. Na pewno jednak na wyniki rzutowały treningi oraz talent. Wasilij Aleksiejew, wielokrotny mistrz świata w wadze ciężkiej w rękach którego sztanga wyglądała jak zapałka ćwiczył np. na sztandze zanurzonej pod wodą na basenie, dzięki temu - oprócz ciężaru talerzy musiał walczyć z oporem wody. Metoda oryginalna i na pewno bardzo skuteczna.

Wspomnienia z czasów młodości zawsze są miłe i budzą nostalgię. Nie inaczej jest w przypadku mojego ojca który musiał przestać zawodowo uprawiać sport, lecz sympatia do żelaznych sportów pozostała na zawsze. Zawsze powtarzał że sport wyrabia charakter i samodyscyplinę, zwłaszcza tak wspaniałe dyscypliny jak kulturystyka czy podnoszenie ciężarów. Startował w wadze 76 kg i swojego czasu potrafił zrobić trzydzieści przysiadów ze sztangą ważącą 100 kg.

Teraz przechodząc koło „Legrolu” widzę popadającą w ruinę budowlę w której wspomnienia chwały tlą się jak żar - klub popada w ruinę ponieważ miasto nie chce wspomóc go w żadnej formie. Przykład Legnicy nie jest odosobniony- dzieję się tak w wielu miastach w Polsce. Wszyscy wymagają sportowych wyników, rodzi się tylko pytanie gdzie trenować. Dofinansowania dla klubów są często śmiesznie niskie, młodzi entuzjaści muszą dokładać z własnej kieszeni aby trenować- nie każdy może sobie na to pozwolić- tym sposobem marnujemy nieziszczone talenty. Sport wcale nie jest mniej ważny od innych wydatków - sport to edukacja, to przyszłość narodu; symbol społeczeństwa nie tylko zdrowego ale również zdyscyplinowanego.

Traktowanie go po macoszemu może niekorzystnie odbić się na postawach ludzi, zwłaszcza młodzieży. Choć wiele uczyniono w tym kierunku w ciągu ostatnich lat, dalej mamy „pseudokluby” oraz „pseudotrenerów”. Smutne że wiele „topowych” sportów otrzymuję ogromne fundusze na rozwój podczas gdy te żelazne, ciężarowe- w których jesteśmy światową potęgą- muszą się zadowalać niewielkimi sumami.

Każdy z nas swoją postawą, zapałem, sprawnością musi krzewić kulturę fizyczną, musimy być okazami zdrowia i siły tak by ludzie patrząc na nas zapragnęli przełamać stan powszechnie panującej otyłości oraz epidemii „bezruchu”. To jest nasz obowiązek.
Autor: Mariusz Pencak Legnica 13 czerwca 2008 r.

(Na zdjęciu: radziecki fenomen Wasilij Aleksiejew – w 1970 roku, jako pierwszy przekroczył w trójboju olimpijskim granicę 600 kg. Fot., z arch.).
Rej.114/historia – 11/ 08.08.2010
Ostatnia aktualizacja 2111.05.01. godz. 11:55