„Historia kulturystyki nierozerwalnie związana jest z literaturą specjalistyczną z zakresu treningu siłowego. Prawdopodobnie pierwszym graficznym symbolem ćwiczeń siłowych była ścienna płaskorzeźba z egipskiego grobowca w Beni-Hassan wykonana około 4500 lat temu. Przedstawiała trzy osoby trenujące podnoszenie w górę ciężkich worków. Pierwszą pozycją książkową poświeconą ćwiczeniom siłowym była prawdopodobnie „Encyclopedia of Bodily Exercises” napisana pod koniec 18 wieku przez Niemca Johanna Gutsmutha. W XX wieku zaczęły ukazywać się również specjalistyczne magazyny. W 1926 roku magazyn Bernarra MacFaddena „Physical Culture” przeczytany został przez około 400 tysięcy czytelników.

Natomiast w Polsce pierwsze książki i czasopisma poświecone kulturystyce zaczęły ukazywać się w latach 50-tych ubiegłego wieku. Tematykę ćwiczeń siłowych omawiało czasopismo „Sport dla Wszystkich”, a z pierwszych pozycji książkowych wymienić należy: „Jak stać się silnym i sprawnym”, ABC młodego siłacza” oraz kultowa „Siła-sprawność-piękno” – wszystkie autorstwa pioniera kulturystyki w Polsce Stanisława Zakrzewskiego. Do lat 90-tych ubiegłego wieku liczba książek poświęconych kulturystyce była w naszym kraju dość skromna.

Masowy wysyp literatury nastąpił w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku i trwa do dnia dzisiejszego. Są to zarówno książki tłumaczone na język polski jak również pozycje oryginalne napisane w języku polskim. Tych drugich jest znacznie mniej a przez to są one zapewne bardziej oczekiwane przez czytelników. Do wyróżniających się oryginalnych polskich pozycji zaliczyłbym książki Marka Kruszewskiego – naukowca z AWF, która jest trudna do zrozumienia przez początkującego w kulturystyce. Ogólnie poziom książek wydanych w ostatnich latach jest dość wysoki – autorami większości z nich są instruktorzy z bogatym doświadczeniem treningowym, nie każda z nich jednak jest przydatna początkującemu, tym niemniej w każdej można znaleźć elementy wartościowe.

Do nurtu takich właśnie pozycji należy książka pt: Kulturystyka na zdrowie i urodę. Poradnik dla początkujących” autorstwa Mirosława Prandoty. Książka ma 182 strony, bogato ilustrowane kolorowymi zdjęciami Jana Rozmarynowskiego. Za egzemplarz trzeba zapłacić 30-40 zł. Moim zdaniem warto.
Tytuł nie w pełni odzwierciedla zawartość tekstu gdyż stanowi on raczej ciekawy zbiór porad, wskazówek, rad treningowych autora, który od wielu sam ćwiczy kulturystykę na poziomie wysokiego wytrenowania . Dodać należy, że sformułowanie „..dla początkujących...” jest raczej mylące ponieważ z książki w znacznie większym stopniu skorzystają osoby mające już pewien staż treningowy a szukające np. odmiennych metod treningowych dających szansę np. na przełamanie stagnacji w rozwoju mięśni.

Podział tekstu na rozdziały zawiera błędy , co może dezorientować czytelnika.
Rozdział 18 pt. „Suplementacja” nie zawiera w praktyce informacji z tej dziedziny ale inne bardzo ciekawe na temat spalanie tłuszczu przez organizm. Właściwszy tytuł dla tego podrozdziału to „Spalanie tłuszczu”.
Rozdział 8 pt. ”Ćwicz duże mięśnie – będziesz większy” również nie do końca pasuje do zawartości rozdziału, który należy dodać jest interesujący. Śródtytuły w tym rozdziale również są nieco mało spójne z tytułem rozdziału. Na stronie 79 sformułowanie „,metoda koncentryczna” w wierszu 10 powinno mieć postać „metoda ekscentryczna”.
Rozdział 14 pt.: „Zasady żywienia i picia” wg mnie powinien mieć nazwę raczej „Żywienie i suplementy”.
Tytuły większości pozostałych rozdziałów nie odzwierciedlają treść w nich zawartą, aczkolwiek ciekawą i wartościową.

Autor nie ustrzegł się miejscami od chaosu w przekazanych poradach.
W rozdziale 9 pt. „Kiedy mięśnie rosną” na stronie 90 poświęconej mięśniom naramiennym podana jest informacja o sugerowanej liczbie powtórzeń 8-12, natomiast na stronie 92 sugestia odnośnie tej samej grupy mięśniowej jest inna – 12-20 powtórzeń. Ponadto rozdział ten zawiera pogrubione podrozdziały, które nie stanowią logicznej całości. Kolejne z nich zawierają nazwy poszczególnych mięśni ale np. po podrozdziale „Mięśnie naramienne”, jest kolejny podrozdział pt.: „Wysokie unoszenie ramion” a dalej znów kolejny podrozdział dotyczący mięśni pt.: ”Bicepsy”. A przecież pojęcie „wysokie unoszenie ramion” zawiera opis techniki wykonywania ćwiczeń na mięśnie naramienne czyli w poprzednim podrozdziale te informacje powinny się znaleźć.

„Bibliografia” zawarta w rozdziale 20 zawiera źródła wykorzystanej literatury. Spis jest nienumerowany, a w tekście książki brak wskazania cytowanych fragmentów tekstu. Do spisu literatury należałoby dodać wybrane numery miesięcznika „Kulturystyka i Fitness” z uwagi na dość dużą liczbę fragmentów tekstu stamtąd pochodzących, zapewne Mirosława Prandoty lub innych autorów? Czytając książkę nietrudno zauważyć, że spora część jej fragmentów została opublikowana wcześniej w miesięczniku KiF. Nie jest to wcale uwaga krytyczna, ponieważ zebranie w całość przemyśleń, rad, wskazówek treningowych autora z wielu zapewne jego artykułów w jednolity tekst (pozbawiony reklam!) jest w pełni uzasadnione i celowe.

Wiele lat treningu w trójboju siłowym i kulturystyce autora, który jest z zawodu dziennikarzem, pisarzem, ale również ma uprawnienia instruktora kulturystyki oraz były członkiem kadry narodowej w trójboju siłowym sprawia, że jego rady mogą być pomocne przede wszystkim dla zaawansowanych entuzjastów kulturystyki jak i też w mniejszym stopniu dla początkujących i to już ćwiczących.

Moją uwagę zwrócił dość oryginalny styl pisania tekstu książki. Autor potrafi pisać w sposób wciągający czytelnika. Ale po autorze kilkunastu powieści można się tego było spodziewać. Przeczytałem książkę dość szybko zarówno z uwagi na ciekawą treść jak i styl w jakim została napisana. Czytałem nie zawsze po kolei rozdziały, co harmonizuje nieco z samym stylem autora – ciekawym ale dość luźnym w formie i nieco chaotycznym w zakresie kolejności przekazywanych informacji, dodać należy treści ciekawej. Sama chaotyczność tekstu ma swój urok i dodam, że mi osobiście nie przeszkadzała. Z tego powodu książkę Mirosława Prandoty traktuję właśnie jako zbiór rad do czytania w dowolnej kolejności rozdziałów.

Z elementów, które bym wyróżnił należy wymienić: niemal zupełny
brak reklamy odżywek i suplementów w samej treści. Krytyka stosowania kreatyny, szczególnie w odniesieniu do początkujących, jest jak najbardziej stosowana.
Szczególnie spodobał mi się rozdział 12 pt. „Buduj mięśnie podnosząc samego siebie” w którym m.in. autor zaleca wspinanie po linie jako metodę na „oporne” mięśnie najszersze grzbietu. Zastanawia mnie natomiast dlaczego stosunkowo sporo miejsca poświęca autor rozwojowi łydek? Nie ma w tym nic złego ale to musi wg mnie mieć jakieś „drugie dno”.

Mocną stroną książki Prandoty są fotografie wykonane przez Jana Rozmarynowskiego. One wskazują na duże umiejętności ich autora, przy czym niektóre z nich mają zbyt dużą. ziarnistość – zapewne wynika to z możliwości technicznych maszyn drukarskich. Przeważają zdjęcia atrakcyjnych pań co jest zabiegiem bardzo sympatycznym, a zdjęcia panów są również dobrane pod kątem ich harmonijnej budowy bez zbędnych przerostów mięśniowych. Tylko, że na wiekszości z nich są ćwiczący wyczynowo.

Redakcyjnym niedociągnięciem jest umieszczona na końcu książki niekompletna lista osób przedstawionych na zdjęciach – niektóre zdjęcia nie mają odwołania do tej listy.
Mimo moich wielu drobnych „uszczypliwości” uważam, że książka Mirosława Prandoty jest wartościowa merytorycznie i można ją polecić tym którzy już ćwiczą kulturystykę od kilku miesięcy a głównie zaawansowanym. Odradzam ją jednak tym , którzy dopiero mają zamiar zapisać się do siłowni, gdyż trudno będzie im zrozumieć rad udzielonych przez autora, jak mają ćwiczyć.
Liczba drobnych uwag krytycznych jest dość znaczna ale nie wynikają w jakikolwiek sposób ze złośliwości wobec autora ,a raczej życzliwości w kontekście informacji z książki o tym, że autor rozważa napisanie kontynuacji książki. W pełni to popieram i czekam na jej ukazanie się. Na pewno ją kupię i przeczytam.
Mam nadzieję, że inni członkowie Zespołu i użytkownicy JWIP.PL zapoznają się z książka Mirosława Prandoty i również przedstawią swoją ocenę.
Autor: Koza Góra, Warszawa 17.01.2011.
Rej.279/ Porady - 34/2011.02.24
Ostatnia aktualizacja: 2011.03.09. Godz. 21:16