W swojej miłości do boksu, która trwa od wielu lat, nie jestem aż tak radykalny, jak nasza Noblistka Wisława Szymborska, która w swoim wierszu ,,Wieczór autorski’’ napisała: ,,Muzo, nie być bokserem to jest nie być wcale’’, uważam po prostu, że boks to najbardziej humanitarna sztuka walki wręcz, co wynika z kilku faktów:

1) Istnieją 3 rodzaje ciosów: proste, sierpowe, oraz z dołu tzw. haki, każdy z nich można zadać prawą lub lewą ręką w głowę lub w korpus, czyli w sumie jest ich tylko 12.
2) Metody obrony przed atakiem są dużo bardziej rozbudowane i składają się na nie: a) praca nóg: odskoki, doskoki, uskoki, wykroki, zakroki, zejścia z linii ciosu, b) praca tułowia: uniki i odchylenia, oraz c) obrony: blok, zbicie, kontra. Połączenie wszystkich tych elementów daje praktycznie nieograniczone możliwości uniknięcia ataku i przeprowadzenia kontrataku
3) Boks rządzi się taką zasadą jak szermierka: d’abordne pas êtretouchè et aprèstoucher – najpierw nie być trafionym, a dopiero potem trafić.
4) Tak rozbudowana obrona sprawia, że boks to takie szybkie szachy, w których bardziej pracuje głowa i nogi niż pięści.

Specyfika tego sportu sprawia, że trening bokserski nastawiony jest na wyrobienie szybkości orientacji i ruchu, ogólnej sprawności fizycznej, gibkości i siły dynamicznej. Legendarny Feliks Stamm taktykę i strategię walki bokserskiej określał dosadnie: doskocz, przyp.… i odskocz. To lapidarne przedstawienie zasad pojedynku bokserskiego sprawia, że kluczową sprawą jest wypracowanie kondycji.

Celowo piszę ,,wypracowanie’’, gdyż jest to długa i żmudna robota, która musi być wykonywana regularnie, dzień po dniu i niestety nie ma tu cudownej recepty, drogi na skróty i zaśmiecających kulturystykę suplementów. Warto przypomnieć Stanisława Zakrzewskiego – znawcę boksu i twórcę polskiej kulturystyki, który w artykule „Kto zasługuje na miano prawdziwego sportowca?” w „Tygodniku Sportowym” z grudnia 1934 r. – powiedział: „Sportowcem nazwę tego, który unika wszystkiego, co szkodę mogłoby przynieść jemu organizmowi…”

Boks wymaga wysiłku tlenowego, czyli takiego, gdzie trening powoduje wzrost tętna od 120 (mała intensywność) do 160 uderzeń/min (duża) i musi trwać nieprzerwanie przynajmniej 30 min, przy czym im dłużej trwa, tym z punktu widzenia treningu kondycyjnego lepiej. Stąd czas trwania ćwiczeń zależy od wydolności organizmu, dlatego dla początkujących może być to 15-30 min marszu, a dla zaawansowanych 2- 3 godziny biegu, czy jazdy na rowerze. ,,Po drodze’’ są oczywiście coraz dłuższe marszobiegi z wykorzystaniem ukształtowania terenu: pagórków, piaszczystego podłoża itd.; mimo, że artykuł ten nie dotyczy odchudzania, to z autorskiego obowiązku dodam, że tylko taki wysiłek pali tłuszcz, przy czym najlepiej robi to wysiłek o umiarkowanej intensywności. Oczywiście bokser to nie maratończyk i kondycja to tylko element treningu, bardzo ważny, co prawda, ale jeden z wielu. Wielka rola trenera polega na odpowiednim dozowaniu wszystkich składowych, z których następną jest tzw. trening z przyrządami. W dużym uproszczeniu obejmuje on pracę ze specjalistycznym sprzętem treningowym takim jak gruszka (kukurydziak) do ćwiczeń techniki ciosów na głowę, worek bokserski średni i duży gdzie ćwiczy się siłę ciosów, tzw. wyczucie dystansu i elementy poruszania się podczas walki, skakanka, poduszka itd.

Co do ćwiczeń siłowych, które są mi szczególnie bliskie, to kluczowe ze względu na specyfikę walki bokserskiej są ćwiczenia mięśni grzbietu i mięśni piersiowych, przy pomocy wszelkiego rodzaju drążków, poręczy, pompek i piłek lekarskich. Typowe ćwiczenia ,,z żelazem’’ podnoszące siłę i moc mięśni całego ciała: zarzut sztangi na klatkę piersiową, wyciskanie sztangi nad głową, przysiad ze sztangą, wyciskanie sztangielek na ławce, martwy ciąg, wiosłowanie sztangą, ściąganie drążka w siadzie itp. są doskonale znane każdemu czytelnikowi.

Pytanie tylko, jakie powinno być obciążenie? Otóż odpowiedź zależy od tego, czy ćwiczymy siłę, czy moc mięśni. Pojęcie siły mięśni i metodyki jej zwiększania nie wymaga tu wyjaśnienia, natomiast moc – eksplozywność mięśni to umiejętność wytworzenia największej siły w danym mięśniu w jak najkrótszym czasie, inaczej mówiąc dąży się do wykonania ruchu najszybciej jak to możliwe. Większość literatury i trenerów zaleca ćwiczenia z obciążeniem 90%, po 5 – 7 powtórzeń z przerwą od 2 do 3 min między seriami, 2-3 razy w tygodniu. Tak wygląda klasyczny wariant bokserskiego treningu siłowego; obecnie są stosowane różne jego odmiany, aż do treningu typowo kulturystycznego, choć zwykle nawet bokserzy zawodowi nie są zbudowani tak jak filmowy Rocky. Związane jest to z koniecznością zmiany kategorii wagowej oraz walkami na zawodowym ringu, gdzie walka ma inną specyfikę niż tzw. ,,amatorska”. ’Nie ma teraz sensu opisywać różnic, ale są one znaczne. Dodam tylko, że kwintesencję piękna boksu stanowi dla mnie właśnie forma ,,amatorska’’ z finezyjną techniką, unikami, zejściami, uskokami i ,,nurkowaniem’’.

Z doświadczeń własnych autora wynika, że fenomenalny wpływ na siłę, szybkość i ,,wybuchowość’’ ciosu ma trening odważnikami kulowymi, zwłaszcza tzw. odwrotne wyciskanie i ćwiczenia na drążku i poręczach.

Pomijając z oczywistych względów, taki element wyszkolenia, jak walka, która jest niezbędna zawodnikowi, uważam trening bokserski w formie dla ,,amatorów’’, obejmujący ćwiczenia terenowe i przyrządowe, za najlepszy i najbardziej wszechstronny system ćwiczeń, który można polecić każdemu, niezależnie od wieku i płci. Wypada mi również zakończyć cytatem; Harold Pinter, angielski laureat Literackiej Nagrody Nobla, powiedział: ,,Więcej błogosławieństwa jest w dawaniu niż w braniu – to motto miłosiernych i bokserów”.
A tak ogólnie – naukę sztuki bokserskiej, podejmuje się, aby być silnym i umieć się bić. To także szkoła życia, która uczy, że po ciosie trzeba umieć się pozbierać.
Aut. Piotr Sławuta, kwiecień 2014

JWIP.PL: Autor artykułu jest doktorem nauk weterynaryjnych, pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu; jest cenionym i znanym lekarzem zwierząt. Od wielu lat uprawia boks i szermierkę ciężką bronią (szabla polska i katana). Uprawia również kulturystykę, - wyłącznie naturalną - traktując ją jako uzupełnienie codziennych treningów sportów walki.
Rej.781./TRENING - 80/2014.04.19/ JWIP.PL
Aktualizacja 2014.12.03, godz. 21:40