Strona Główna

Nasz program

O nas

Forum

Galeria zdjęć

PIONIERZY

Kontakt
Artykuły:
Jan Włodarek
Historia
Sylwetki
Wywiady
Porady
Trening
Dietetyka
Medycyna
Wspomaganie
Sterydy
Ośrodki
RÓŻNE
Statystyka
Odwiedziło nas:
9998897
osób.
Oni są z nami:
Burak ćwikłowy w diecie sportowca - kulturysty

To roślina warzywna o kulistym, czerwonym korzeniu, która obok kapusty i marchwi należy w Polsce do najbardziej popularnych warzyw. Należy do rodziny komosowatych. Buraki były znane już 2000 lat przed naszą erą. Pochodzą z krajów basenu Morza Śródziemnego i w ciągu stuleci upraw z cienkiego korzenia udało się wyhodować grubą bulwę. Początkowo spożywano tylko zielone liście dopiero Starożytni Rzymianie zaczęli traktować korzeń buraka, jako żywność .We wszystkich kulturach, zarówno w starożytnej Grecji, jak i w Chinach, uważane były za rośliny lecznicze.

Buraki w sporcie
Buraki, podobnie jak szpinak, są bogate w azotany, które działają jak naturalny erogennik; zwiększają sprawność, wydłużają trening. Termin – erogennik - pochodzi z języka greckiego od słów – ergo (praca) i gennam – (produkować), co w dosłownym tłumaczeniu oznacza – zwiększa pracę. Ergogeniki lub substancje ergogeniczne, to pokarmy, których spożycie podnosi na wysoki poziom sprawność i zdolność do pracy. Substancje te dają energię, dotleniają i poprawiają wydolność organizmu maksymalnie o około5%.
Według badań angielskiego prof. Andrew Jonesa, burak i sok z niego dzięki zawartości azotanów rozszerza naczynia krwionośne, przez co spada zapotrzebowanie mięśni na tlen podczas długiego wysiłku fizycznego. Picie soku z buraków bogatego w azotany pomaga sportowcom, mogą trenować o około 20% dłużej. Dlaczego tak się dzieje?
Intensywny trening powoduje powstanie stresu oksydacyjnego w komórkach mięśni, wtedy w diecie potrzebna jest odpowiednia duża porcja antyoksydantów, np. w postaci barwników zawartych w buraku tzw. betalain (betanin). Wśród betalain obecnych w buraku można wyróżnić betacyjaniny odpowiadające za barwę czerwoną buraka, itp. Barwniki typu betalain wykazują najsilniejsze właściwości przeciwutleniające.
Niemniej ważną sprawą jest powstający z azotanów azotyn, a następnie tlenek azotu, który prowadzi do zmniejszenia zużycia tlenu, co powoduje, że ćwiczenia stają się mniej męczące. Sugeruje to podawanie sportowcom soku, najlepiej z kiszonych buraków.

Walory odżywcze

Buraki mają niewiele białka, prawie nie zawierają tłuszczu, trochę węglowodanów i substancje balastowe. Zawierają ważne aminokwasy, w tym egzogenne, jak; lizyna, arginina, kwas glutaminowy, jak równie dużo składników mineralnych np. potas, wapń, mangan miedź, itp. oraz witaminy; B1(tiamina), B2( ryboflawina), B6( pirydoksyna), B3( niacyna), B9 (kwas foliowy), B5 (kwas pantotenowy) oraz prowitaminę A- beta-karoten, witaminę C. Obecne są również barwniki antocyjany, znaczne ilości kwasów organicznych np. kwasu szczawiowego, jabłkowego, które wpływają korzystnie na smak buraków, a także barwnik-betaninę, zwany czerwienią buraczaną. Buraki zawierają dużo betacyjanów( odmiana flawonoidów), które mają wpływ na efekty terapeutyczne.
Biorą udział, jako nośnik wodoru, w procesach utleniania w komórkach, przyspieszają oddychanie komórkowe, zapobiegają zniszczeniu witaminy C przez tlen, są naturalnym antyoksydantem.
Czerwieni buraczanej używa się powszechnie w przemyśle spożywczym, jako naturalny, dozwolony dodatek do wielu produktów spożywczych. Buraki są zasadotwórcze, działają odkwaszająco na organizm człowieka.

Zawartość składników odżywczych w 100g buraka
Kaloryczność- 38kcal, białko-1,8g, tłuszcz-0,1g, węglowodany-9,5g, błonnik-1,7g, składniki mineralne; potas-348mg, sód, -52mg, fosfor-17mg, żelazo-1,7mg, magnez-17mg- witaminy –beta-karoten-12mcg, witamina E-0.03mg, witaminaB-0,02mg, B2-0,05mg, B3-0,40mg, witamina C-10mg.
Buraki dostarczają bardzo dużo kwasu foliowego, ponieważ już 100gramów zaspakaja1/4 dziennego zapotrzebowania ba tę witaminę.
Niestety buraki gromadzą dużo azotanów, które mogą zamieniać się w azotyny i rakotwórcze nitrozaminy, dlatego lepiej wybierać buraki z upraw ekologicznych i skrapiać je sokiem cytrynowym, gdyż zawarta w soku witamina C zapobiega przekształcaniu się azotanów w azotyny.

Znaczenie dla zdrowia
Burak jest pożywny i lekkostrawny. Duża zawartość węglowodanów sprawia, że mają słodkawy smak. W organizmie człowieka wspomagają tworzenie krwi, zapobiegają anemii- niedokrwistości, ponieważ do syntezy czerwonych ciałek krwi, obok dostaw białka, konieczne są składniki mineralne, jak żelazo, miedź, mangan oraz witaminy A, B6,B12, B9, kwas foliowy. Burak, jak wynika z zestawienia zawartości odżywczych, większość tych składników posiada. Dzięki burakom można pokonać zmęczenie, brak energii itd. Zaliczony został do dziesięciu warzyw o najwyższym potencjale antyoksydacyjnym.
W medycynie ludowej środkowej Europy od dawna uważano, że buraki pobudzają funkcjonowanie układu immunologicznego i bogate są w składniki zwalczające nowotwory. Podawany jest w leczeniu nerwic, grypy, gruźlicy itp. Pobudza łaknienie, jest odświeżający i lekkostrawny. .Ze świeżo utartego buraka sporządza się okłady, które doskonale goją owrzodzenia i łagodzą stany zapalne po ukąszeniach owadów.
Sok ze świeżych buraków jest doskonałym źródłem witamin i soli mineralnych i zalecany jest rekonwalescentom, wpływa na obniżenie ciśnienia krwi. Stwierdzili to brytyjscy naukowcy. Picie 2 szklanek soku z buraków dziennie może obniżyć ciśnienie i to w krótkim czasie. Picie surowego soku z buraków, który ma właściwości oczyszczające i pomaga w wydaleniu kwasu moczowego z organizmu, najlepsze jest w rozcieńczeniu z dodatkiem soku z marchwi i jabłek i cytrynowego, najlepiej sporządzonego w domu.
Jednak picie soku ze świeżych buraków nie zawsze jest akceptowane ze względu na jego ‘’ziemisty’’ posmak, który wynika z obecności takich związków jak geosmina. Soku z buraków nie należy pić zaraz po przygotowaniu, ponieważ jest bardzo energetyczny. Należy go pić 2-3 godzin po przyrządzeniu. Znacznie lepiej smakuje sok z kiszonych buraków, hamuje on rozwój nowotworów.
Buraki mają wadę, charakteryzują się podobnie jak szpinak, dużą zawartością szczawianów; są, zatem niewskazane dla osób cierpiących na kamienie nerkowe, ale wtedy należy spożywacie z produktami bogatymi w wapń.

Walory lecznicze
Buraki mają duże znaczenie lecznicze;
1.-zapobiegają zmianom nowotworowym w zdrowych komórkach, a uszkodzonym przywracają prawidłową konstrukcję ( zawarte w buraku barwniki mają działanie antyrakowe), wspomagają leczenie nowotworów złośliwych. Zasugerował to węgierski naukowiec A. Ferency.
2.-Regulują gospodarkę wodną organizmu, obniżają ciśnienie tętnicze krwi, dzięki dużej zawartości potasu .
3-polecane są osobom ze złą morfologią i kobietom w ciąży, ze względu na dużą zawartość kwasu foliowego i kobaltu, które są niezbędne do tworzenia czerwonych ciałek krwi.
4-wspomagają pracę jelit dzięki dużej zawartości błonnika, leczą zaparcia.
5-korzystnie działają w przypadku schorzenia jak; na niewydolność wątroby, której komórki chroni zawarta w burakach betaina.
5-pobudzają wydzielanie żółci, zawarta w burakach betaina razem z aminokwasem metioniną ułatwia odtruwanie wątroby z metali ciężkich.
6-unieszkodliwiają chorobotwórcze drobnoustroje i blokują ich zdolność przylegania do tkanek.
7-zwalczają przeziębienia, sporządzony z buraków syrop jest skutecznym lekiem na kaszel.(Do startych 2 średnich buraków dodaje się 2-3 łyżek miodu i gotuje 20 min., schładza i podaje kilka razy dziennie.
8-odkwaszają organizm dzięki zawartości wapnia, magnezu itp.
Buraki mają duże znaczenie w pewnych etapach życia, kiedy właściwe wskaźniki krwi są szczególnie ważne, jak np. w okresie dzieciństwa, szybkiego wzrostu w okresie dojrzewania, w czasie ciąży i karmienia piersią oraz przy intensywnym treningu sportowym.

Przechowywanie i przygotowanie
Buraki są w sprzedaży cały rok. Dobrze smakują latem, jako botwina, jak i jesienią. Kiedy wybieramy botwinę należy zwrócić uwagę na liście i łodygi, które powinny wyglądać świeżo, a buraki powinny być twardawe, jędrne i niepokaleczone, świeże. Należy wybierać niezbyt duże sztuki.
Najpierw należy odciąć liście, pozostawiając 3-5cm łodygi, nie obcinać cienkiego korzonka. Przechowywać botwinę i buraki osobno w pojemniku na żywność w lodówce. Botwinę należy zużyć w ciągu kilku dni, a buraki można przechowywać przez kilka tygodni.
Buraki szoruje się delikatnie pod strumieniem bieżącej wody. Kiedy gotuje się całe, nieobrane buraki, należy pozostawić kawałek łodygi, aby nie straciły koloru. Nie należy moczyć buraków ani rozpoczynać gotowania w zimnej wodzie, ponieważ tracą cenne składniki odżywcze. Aby buraki nie straciły koloru i zachowały wartości odżywcze gotuje się je w całości ze skórką w osolonej wodzie.Pod koniec gotowania można dodać kilka kropel octu winnego lub soku z cytryny, aby zachowały piękny kolor. Można je również upiec lub ugotować na parze. Do pieczenia zawija się je w folię aluminiową, układa na blasze i wstawia na 1,5-2 godzin do piekarnika o temp 180oC.
Nie powinno się wylewać wody, w której gotowały się buraki pochodzące z upraw ekologicznych, gdyż zawiera ona bardzo dużo substancji odżywczych. Schłodzona i podana z plasterkiem cytryny jest smaczna i gasi pragnienie.

Przyrządzanie i podawanie
Charakterystyczne dla czerwonych buraków jest to, że przetworzone smakują i wyglądają prawie tak samo jak świeże. W marynatach dzięki zalewie octowej stają się pikantniejsze, ale zmniejsza się w nich zawartość składników odżywczych.Buraki podaje się ugotowane na gorąco, jako dodatek do dania głównego, najczęściej w postaci buraczków zasmażanych, na zimno w przystawkach i sałatkach. Buraki zarówno na gorąco jak i na zimno można podawać z sosem jogurtowo- chrzanowym. Najczęściej z buraków przyrządza się zupy (barszcz), jarzynki, sałatki, bardzo często z dodatkiem chrzanu i octu tzw. ćwikłę.
Buraki najczęściej spożywa się gotowane, ale najlepiej spożywać je na surowo w postaci surówek, ale również w postaci soku. Jedną szklankę z utartego buraka dziennie, doprawionego solą, pieprzem, koperkiem itp. Można połączyć sok z jogurtem, sokiem z cytryny i doprawić.
Wspaniałym napojem wzmacniającym i regenerującym organizm jest barszcz kiszony, który posiada właściwości lecznicze. Przyrządza się go w następujący sposób.;3-4 Średnie buraczki pokroić, umieścić je w kilkulitrowym słoju lub w kamionkowym naczyniu.Zalać letnią wodą, dodać kilka zmiażdżonych ząbków czosnku i skórkę z chleba żytniego, pieczonego na zakwasie. Przykryć szmatką i odczekać kilka dni.
Słój postawić w ciemnym, ciepłym miejscu. Kwas można pić surowy lub przygotować z niego barszcz, gotując i dodając grzyby i przyprawy.
Inny przepis na kwas buraczany; 2kg czerwonych buraków, szklanka cukru, 3-5dag drożdży, 2 kromki czerstwego chleba razowego 3 cytryny, rodzynki .
Ususzony, pokrojony chleb w piekarniku nagrzanym do temp 150oC wsypać do naczynia z burakami, pokrojonymi, startymi na tarce z grubymi otworami, do którego należy wlać 5l przegotowanej wody, przykryć gazą i odstawić na kilka godzin. Przecedzić, dodać drożdże rozmieszane na papkę w 3łyżkach letniej wody oraz cukier i cytryny pokrajane w cienkie plastry, trzymać w ciepłym miejscu około 12 godzin, aż płyn sfermentuje. Przecedzony kwas wlać do butelki i do każdej dodać po 2 rodzynki. Szczelnie zakorkować i trzymać w lodówce.
Burak uprawiany jest w około 40 odmianach dookoła świata- w strefie klimatu umiarkowanego. Nazwa ‘’burak ’’znana była już od połowy XV wieku.
Warzywo to królowało na stołach wielu królów np. Francji - Karola Wielkiego, Polski- Bolesława Chrobrego, Władysława Jagiełły, na stolach pańskich i chłopskich.W tym czasie nie wiedziano, co to jest zgaga czy wrzody żołądka.
Obok kapusty i marchwi burak jest najczęściej spożywanym warzywem. Ma, jak zaznaczono powyżej, wiele walorów odżywczych i leczniczych i nic dziwnego, ze jest tak popularny i zajmuje stałe miejsce w naszych codziennych jadłospisach.
Autor: Maria Szustakowska - Chojnacka

Rej.832./DIETETYKA – 42/2015..05.18/ JWIP.PL
Aktualizacja 2015.07.09, godz. 18:14


Nie należy rozpoczynać treningu siłowego pod wpływem środków dopingujących i odurzających. Przed wykonywaniem opisanych tutaj metod treningowych i ćwiczeń należy się skonsultować z lekarzem. Autorzy i właściciel strony JWIP.PL nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za skutki działań wynikających bezpośrednio lub pośrednio z wykorzystania informacji zawartych na tej stronie.
Ostatnie Artykuły
Skutki koronawiru...
Święta Wielkiej ...
Zmarł nasz Przyja...
Wspomnienie... Pa...
Rak jądra choroba...
Flesz
Mirek Stankowski na wakacjach, 2012
Mirek Stankowski na wakacjach, 2012
GOŚCIE
Na forum
Tylko aktywnych zapraszamy na forum
oraz
do Pionierów



















































Jeżeli na tej stronie widzisz błąd, napisz do nas.

Jan Włodarek | Historia | Sylwetki | Wywiady | Porady | Trening | Dietetyka | Medycyna | Wspomaganie | Sterydy | Ośrodki | RÓŻNE