Opowie¶ci o jego sile, metodach treningu, umiê¶nieniu oraz sukcesach sportowych i filmowych s± dobrze znane wspó³czesnym entuzjastom kulturystyki w krajach anglosaskich, dla których Reg jest symbolem naturalnej (bezkoksowej) kulturystyki. W Polsce w latach 60. pisa³ czêsto o nim Stanis³aw Zakrzewski - ojciec polskiej kulturystyki, np. w artykule „Droga Rega Parka do tytu³u Mr Universe”.
W latach 1950 – 1975 Reg Park jako jedyny Europejczyk potrafi³ nawi±zaæ wyrównan± walkê z ca³± plejad± najlepszych amerykañskich kulturystów i zwyciê¿a³. W Europie godnym jego nastêpc± i sukcesorem zosta³ pó¼niej Arnold Szwarzenegger.
Park jest te¿ wielce zas³u¿onym propagatorem kulturystyki. W latach 50. i 60. wystêpowa³ w filmach, a od ponad 30 lat pisze fachowe artyku³y o kulturystyce w czasopismach sportowych.
Chcia³ byæ silny, wiêc æwiczy³
Urodzi³ siê 7 czerwca 1928 roku w Leeds, na pó³nocy Anglii, w zamo¿nej rodzinie. By³ ukochanym jedynakiem rodziców i ich dum±. Zapatrzeni w syna popierali jego sportowe zainteresowania. Reg w szkole wyró¿nia³ siê aktywno¶ci± sportow±, biega³, skaka³ w dal, rzuca³ dyskiem, pcha³ kulê, p³ywa³. Mia³ talent i predyspozycje do uprawiania sportu. Przepowiadano mu, ¿e osi±gnie mistrzowskie wy¿yny, ale nikt nie widzia³ go jako kulturysty.
Jego przygoda z kulturystyk± zaczê³a siê przypadkowo na p³ywalni, gdy zobaczy³ atletycznie zbudowanych kolegów, nieco starszych od siebie. Reg w jednym ze swoich wywiadów tak to wspomina:
– „Mia³em 15 lat i by³em „cieniutkiej” budowy, ale ¶mia³y. Podszed³em to tych olbrzymów i zapyta³em: co robicie, ¿e tak wspaniale wygl±dacie? Rozbawieni moim pytaniem odpowiedzieli – trenujemy, chod¼, to zobaczysz, jak æwiczymy w naszej si³owni. By³em przekonany, ¿e idziemy do klubu, ale to by³ tylko obskurny pokój w du¿ym zaniedbanym domu mieszkalnym. Sprzêtu by³o niewiele: cha³upniczym sposobem wykonana sztanga i ³aweczka oraz kilka par sztangielek. By³em tym zawiedzony, ale jednocze¶nie zdumiony, ¿e w takich warunkach mo¿na trenowaæ i wyrobiæ sobie atletyczn± budowê. W tym czasie trwa³a wojna, a w okolicy nie by³o sal kulturystycznych. Jeszcze kilka lat po wojnie nic siê na lepsze nie zmieni³o w tym zakresie. Æwiczyli¶my w domach. Ja po kilku miesi±cach wspólnych treningów z kolegami postanowi³em æwiczyæ we w³asnej si³owni, któr± urz±dzi³em sobie w gara¿u ojca”.
Pierwszy start i rozwój si³y
Po trzech latach intensywnych i raczej samotnych treningów wystartowa³ w mistrzostwach Wielkiej Brytanii zajmuj±c IV miejsce. Mia³ ju¿ imponuj±co rozwiniête miê¶nie klatki piersiowej i nóg oraz ³adnie prezentowa³ siê w pozowaniu.
Jego debiut zosta³ pozytywnie oceniony, a dziennikarze specjalizuj±cy siê w problematyce kulturystycznej przepowiedzieli mu sukcesy. Nie przysz³y one tak szybko jakby siê chcia³o, bo ch³opak musia³ przerwaæ treningi, poniewa¿ zosta³ powo³any do wojska. Przez dwa lata p³ywa³ na okrêcie wojennym stacjonuj±cym w Singapurze.
Po powrocie do Londynu, na zawodach o tytu³ mistrza ¶wiata w kulturystyce zorganizowanych tak¿e z okazji Igrzysk Olimpijskich, zobaczy³ Johna Grimka, legendê ¶wiatowej kulturystyki, który zaimponowa³ mu swoj± budow± i si³±. Postanowi³ ze kiedy¶ bêdzie zbudowany jak on i zostanie najlepszym kulturyst±.
Zacz±³ od rozbudowy swojego gara¿u i zakupu nowego sprzêtu, po czym zabra³ siê do intensywnego treningu. Po roku, w wieku 21 lat, by³ ju¿ harmonijnie i atletycznie zbudowany oraz silny. Obwód jego klatki piersiowej wynosi³ wtedy 126 cm, w bicepsach mia³ 45 cm, za¶ w obwodzie uda – 65 cm. W le¿eniu wyciska³ sztangê wagi –150 kg, a zza karku –110 kg, przy wadze cia³a ok. 95 kg.
Rodzice widz±c, z jak± pasj± ich syn trenuje i doceniaj±c jego wyniki sportowe, ufundowali mu 6-cio miesiêczny pobyt i „szkolenie” kulturystyczne w Stanach Zjednoczonych.
Reg odby³ dobry i urozmaicony „sta¿” w wielu o¶rodkach, pocz±wszy od New Jersey do po³o¿onych na s³onecznym wybrze¿u Pacyfiku w Kalifornii. Trenowa³ z najlepszymi amerykañskimi kulturystami i pozna³ ich metody treningowe. Szczególnie du¿o nauczy³ siê trenuj±c z Clarence Rossem, mistrzem „America” – 1945,Amateur Athletic Union of the United States (AAU), który chêtnie dzieli³ siê z nim swoimi uwagami o metodach treningu, m.in. zasadami treningu „uderzeniowego” na tzw. „masê”, które kilka lat pó¼niej zastosowa³ przygotowuj±c siê do wa¿niejszych zawodów.
Szukanie nowych metod
Po powrocie do Anglii zacz±³ æwiczyæ wed³ug staranie obmy¶lonych planów treningowych, zmieniaj±c je co 1-2 miesi±ce. Æwiczy³ 4-5 razy w tygodniu po 2-3 godziny. Zawsze zaczyna³ od 20–minutowej rozgrzewki, a dopiero pó¼niej wykonywa³ æwiczenia z obci±¿eniem. W tym okresie trenowa³ np. od „do³u do góry”, czyli od æwiczeñ nóg poprzez grzbiet do klatki piersiowej. Jednym z jego ulubionych æwiczeñ by³o podci±ganie siê na dr±¿ku z obci±¿eniem. Stosowa³ uchwyt szeroki, przy czym brod± lub karkiem dotyka³ dr±¿ka.
Rok ciê¿kiej i regularnej pracy wystarczy³ mu, aby w 1948 roku zdecydowanie zwyciê¿yæ w Mistrzostwach Wielkiej Brytanii i kilku krajowych zawodach. Przebywaj±cy w tym czasie w Anglii Joe Weider, trener amerykañskich kulturystów, zwróci³ na niego uwagê „Nied³ugo bêdziesz najlepszym na ¶wiecie – powiedzia³ Weider”, co sprawdzi³o siê za kilka lat.
W 1950 r. odniós³ nastêpny sukces - zwyciê¿y³ w Mistrzostwach Europy i wszystkie swoje plany podporz±dkowa³ przygotowaniom do zawodów Mr Universe (National Amateur Body Building Association – NABBA). W dniu tych zawodów by³ w znakomitej formie i za sob± mia³ londyñsk± widowniê. Po wyrównanej walce nieznacznie przegra³ z Steve Reevesem, fantastycznie przygotowanym do tych zawodów.
Pora¿ka doda³a mu „skrzyde³”, sta³ siê tytanem ciê¿kiej pracy. Trenowa³ jak „demon - maszyna”. Æwiczy³ przewa¿nie sam w swoim nieogrzewanym „gara¿u”, 5-6 razy w tygodniu, do 3 godzin. Czêsto zmienia³ æwiczenia i metody treningowe, eksperymentowa³ z æwiczeniami i obci±¿eniem; analizowa³ na bie¿±co æwiczenia i rezultaty treningów. Potrafi³ dobieraæ dla siebie najodpowiedniejsze æwiczenia, daj±ce mu jeszcze efektywniejszy rozwój miê¶ni.
Ca³y czas w formie
Drugi jego start w zawodach o tytu³ Mr Universe (NABBA) przyniós³ mu w 1951 r. wielki sukces. Mimo ¿e wygl±da³ potê¿nie - o dobrze wyrze¼bionych miê¶niach, to o zwyciêstwo musia³ stoczyæ pasjonuj±cy i ciê¿ki pojedynek z nieznanym Hindusem Montosha Royem. Wygra³ z nim minimalnie, tylko lepszym pozowaniem. Pokona³ te¿ Amerykanów, prze³amuj±c ich hegemoniê, co by³o nie lada sensacj±.
Nowy Mr Universe mia³ 24 lata, 183 cm wzrostu i wa¿y³ 107 kg. Jego wymiary antropometryczne: klatka piersiowa – 136 cm, talia - 77 cm, biceps – 48 cm, szyja – 48 cm, udo 70 cm, ³ydka – 48 cm.
W 1958 roku stan±³ nastêpny raz na najwy¿szym podium zawodów Mr Universe (NABBA), ale ju¿ w kategorii zawodowców, pokonuj±c tak znakomitych amerykañskich kulturystów, jaki byli miêdzy innymi Jack Delinger, Roy Scheffer i aktor filmowy Mikey Hargitay.
Film i kulturystyka
Po tym sukcesie, podobnie jak w przypadku Steve Reevesa, upomnia³a siê o Parka „Fabryka snów i marzeñ - Hollywood” z Los Angeles . W pierwszej dekadzie lat sze¶ædziesi±tych ogromn± popularno¶ci± cieszy³y siê filmy osnute na mitologii. W tej „fali” filmowego antyku ukazywano greckich herosów i bogów oraz ich pasjonuj±ce przygody. Reg zagra³ rolê mitycznego Herkulesa w trzech filmach zarabiaj±c du¿e pieni±dze, które zainwestowa³ w rozwój swojej firmy zajmuj±cej siê doradztwem medycznym i reklam± sprzêtu do treningu sportowego.
Po kilku latach, ju¿ po rozstaniu siê z filmem, wróci³ do kulturystyki i w 1965 r. zwyciê¿y³ po raz trzeci w zawodach o tytu³ Mr. Universe (NABBA),a drugi raz w kat. zawodowców.
Dla Rega by³a to ju¿ trzecia dekada startów w dyscyplinie, w której by³ idolem dla m³odzie¿y, m.in. dla Arnolda Schwarzeneggera. ¯aden z nich nie przewidywa³, ¿e los wyznaczy im sportowe spotkanie. Sta³o siê to w Londynie w 1970 r. podczas zawodów o tytu³ Mr Universe (NABBA), w kat. zawodowców. Arnold mia³ 23 lata i rozpoczyna³ ¶wiatow± karierê, za¶ Reg – 42 lata i zmierza³ do jej zakoñczenia. W finale oprócz Rega i Arnolda znalaz³ siê Dave Draper – aktualny Mr America i drugi wielki Amerykanin, Dennis Tinerino, Mr Universe z 1965 roku.
Reg Park, jak zawsze ambitny, pogodny i doskonale przygotowany, stoczy³ wyrównany pojedynek z m³odszymi rywalami. Nieznacznie przegra³ z Arnoldem, ale zdaniem londyñskiej publiczno¶ci uwielbiaj±cej Reg Parka i znawców kulturystyki obserwuj±cych zawody, zwyciêzc± powinien zostaæ „Angielski Tytan”. Arnold - nowy mistrz, znany w tym czasie z „samouwielbienia”, wyj±tkowo przyja¼nie i szacunkiem wypowiedzia³ siê o swoim starszym rywalu:
- „Jest on doskona³ym zawodnikiem i bêdzie zawsze trudnym do pokonania”. Fani Reg Parka, mogli go jeszcze dwa razy zobaczyæ w Londynie. Najpierw w 1971 w finale Mr Universe (NABBA), kiedy to zaj±³ III miejsce , za Kenem Wellerem rewelacyjnym Mr America z 1970 r. oraz za Sergio Oliv± - trzykrotnym Mr Olympia . Ostatni raz w zawodach o tytu³ Mr Universe wyst±pi³ w 1973 r. maj±c 49 lat i zaj±³ drugie miejsce za Boyerem Coe . By³o to dobre zakoñczenie jego kariery zawodnika, po 23 latach startów.
Reg jako dzia³acz i publicysta
Lata 70. to pocz±tek epoki farmaceutycznego wspomagania rozwoju miê¶ni. Reg Park, tak skwitowa³ nastanie tych nowych czasów:
– „Mog³em jeszcze startowaæ kilkana¶cie lat w kategorii zawodowców, ale „by³em ju¿ za stary i za m±dry, aby ³ykaæ prochy. Tak naprawdê to nie chcia³em byæ uto¿samiany z czempionami o sztucznych miê¶niach.”W po³owie lat 70. przeniós³ siê z rodzin± do po³udniowej Afryki, gdzie mieszka do chwili obecnej. Dalej pisze w kulturystycznych czasopismach, utrzymuje sta³y kontakt z kolegami z tamtych lat oraz aktywnie wspomaga federacjê NABBA, której jest szczególnym go¶ciem honorowym na mistrzowskich zawodach lub wa¿nych uroczysto¶ciach kulturystycznych. W 1993 r. zosta³ nagrodzony specjaln± nagrod± Federacji NABBA za ca³okszta³t swojej dzia³alno¶ci sportowej i publicystycznej.
W swoim magazynie kulturystycznym „The Reg Park - Journal”, ukazuj±cym siê od ponad 30 lat, szczegó³owo opisa³, jak trenowa³ oraz jak wygl±da³y jego przygotowania do zawodów, jak stacza³ pojedynki z najlepszymi w mistrzowskich zawodach. Z czytelnikami dzieli siê obszernie swoimi do¶wiadczeniami, spostrze¿eniami oraz analizami dotycz±cymi treningu najlepszych wspó³czesnych mistrzów.
Na przyk³ad tak napisa³ o swoich przygotowaniach do zawodów o tytu³ Mr Universe w 1952:
”Odk±d zwiêkszy³em ilo¶æ serii i powtórzeñ wyciskania sztangi zza karku siedz±c - z klatki piersiowej i doda³em æwiczenie wyciskanie sztangielek w siadzie, to znacznie poprawi³em moje barki. Te 3 æwiczenia wykonywa³em po 5 serii, od 10 do 5 powtórzeñ. Æwiczenia na barki zawsze koñczy³em stoj±c wznosami ramion w bok, lub w opadzie, wykonywa³em je w 3 seriach do 10 powtórzeñ”.
Dalej, niczym w podrêczniku biomechaniki i anatomii, dok³adnie opisa³ ka¿dy wykonany ruch, u³o¿enie ramion i d³oni oraz pracê miê¶ni.
Du¿e ciê¿ary – du¿a si³a
Reg Park lubi³ æwiczyæ du¿ymi ciê¿arami, w seriach, np. na biceps sztang± wagi 100 kg, w le¿eniu wyciska³ 200-230 kg. W tym boju przez d³ugi okres by³ rekordzist± ¶wiata, wynikiem 250 kg, odnotowanym przez istniej±cy od wielu lat magazyn kulturystyczny „Health and Strength”. Przysiady wykonywa³ ze sztang± 230 kg. Trochê wy¶miewa³ siê z tych, którzy unikali tego æwiczenia. Tak pisa³ o nich:
„Silny zawodnik, ale ze s³abymi nogami. Dzi¶ widzê, ¿e wspó³cze¶ni zawodnicy unikaj± wykonywania przysiadów, s± on dla nich za ciê¿kie i za trudne. Wol± le¿eæ i ciê¿ar wypychaæ nogami”. Kilka lat temu powiedzia³:
- „ Tak samo dzi¶ bym æwiczy³, te same æwiczenia co 40 lat temu, tylko z wiêkszym obci±¿eniem”.
Zdradzi³ te¿, jak æwiczy³ metod± uderzeniow± przygotowuj±c siê do startu w mistrzowskich zawodach w latach 60. i 70. Ka¿de æwiczenie wykonywa³ w 2 seriach z maksymalnym obci±¿eniem, ale tak dobranym , ¿e mo¿na by³o wykonaæ 6 powtórzeñ i to z najwiêkszym trudem. Gdy w drugiej serii wykona³ 7 powtórzeñ, to na nastêpnym treningu „wyj¶ciowy” ciê¿ar zwiêksza³ o 2,5 kg. Przerwy miêdzy seriami nie by³y d³u¿sze ni¿ 2 minuty. Nawet obecnie czo³owi zawodnicy nie s± w stanie wykonaæ jego treningu z tamtych lat. A oto niektóre æwiczenia, które wykonywa³:
- wyciskanie sztangi le¿±c na pod³odze, w „mostku”;
- „martwy ci±g”; unoszenie sztangi z 40 cm podpórek, nogi wyprostowane w kolanach;
- æwiczenie na biceps, wznos przedramion z lekk± wspó³prac± nóg i grzbietu;
- wznosy sztangielkami bokiem w górê;
- pó³przysiad, ¿e sztang±; siad na ³aweczkê i powrót do pozycji stoj±cej;
- w opadzie podci±ganie sztangi do klatki piersiowej, szeroki uchwyt;
- le¿±c wyciskanie sztangi z 40 cm podstawek .
Reg Park t± „mordercz±” metod± æwiczy³ tylko przed zawodami przez 8 tygodni i poprawia³ swoje ju¿ mistrzowskie obwody miê¶ni: ramienia o 2 cm; klatki piersiowej o 5 cm, uda o 3 cm. Jednocze¶nie zwiêksza³ si³ê i traci³ na wadzê do 5 kg. Od 1960 r. do swojej diety wprowadzi³ preparaty z protein±.
Nale¿y podkre¶liæ ¿e w swojej d³ugoletniej dzia³alno¶ci publicystycznej, a g³ównie w „The Reg Park - Journal” szczególn± uwagê po¶wiêca³ pocz±tkuj±cym kulturystom udzielaj±c im porad i przedstawiaj±c skuteczne metody treningowe. Np. - ”Niezale¿nie od tego, jakie æwiczenie wybieramy na biceps, musimy je wykonywaæ z maksymaln± koncentracj±, pomimo tego ¿e jest to ma³a grupa miê¶ni. Nie mo¿emy podnosiæ ciê¿arów wykonuj±c „bujane” ruchy tu³owiem. Taki sposób jest wskazany tylko dla bardzo zaawansowanych, gdy stosuj± bardzo du¿e ciê¿ary. Ja æwiczy³em poprawnie technicznie ka¿de æwiczenie, w 3 seriach, mimo tego ¿e byli tacy, którzy próbowali wykonywaæ 20 serii, ale ”byle jak” tylko jednego æwiczenia. By³a to wielka przesada, a efekt by³ niewielki”.Tak jak Steve Reeves, jego kolega i wielki sportowy rywal, Reg Park namawia æwicz±cych kulturystykê do wykonywania swojego ulubionego æwiczenia:
- „Podci±gajcie siê na dr±¿ku, zarówno do karku jak i do brody, to jest æwiczenie przyjazne dla krêgos³upa, najskuteczniej rozwijaj±ce górne miê¶nie grzbietu.”
Czêsto te¿ powtarza swoje przes³anie dla m³odych:
„Aby mieæ ³adn±, muskularn± sylwetkê i du¿± si³ê oraz zachowaæ zdrowie, trzeba systematycznie przez wiele lat ciê¿ko pracowaæ ciê¿arami oraz unikaæ sterydów, bo one daj± tylko tymczasowe efekty” !!!
Legenda kulturystyki
Reg Park, zosta³ uznany za jednego z najlepszych zawodników wszechczasów. On w znaczny sposób przyczyni³ siê do rozwoju ¶wiatowej kulturystyki i jest na trwale wpisa³ siê w historiê nowoczesnej naturalnej kulturystyki. Godne podkre¶lenia jest to, i¿ przez ca³± swoj± karierê sportowa wierny by³ federacji NABBA . (Zmar³ 22 grudnia 2007 r. - przyp. J.W.).
Autor: Miros³aw G³ogowski (Londyn), Jan W³odarek (Warszawa) Maj 2005 r./.
Rej. 28/sylwetki - 4 / 17.03.2010.
Ostatnia aktualizacja 27 marca 2010 godz. 22:20
|